Bir şekilde bu yazıya ulaştığınıza göre, kendiniz için ya da sevdiğiniz birisi ilk kez bir ukulele satın almayı düşünüyorsunuz. Ancak genel itibarıyla, bu konuda çok bilgi sahibi değilsiniz ve paranızı sokağa dökmek istemiyorsunuz.
Neyse ki, yanınızda kapı gibi Ukulele Türkiye var. Bu yazıda sizlere, ukulele satın alma serüveninizde işinize yarayacak tüm bilgileri en sade ve anlaşılır şekilde sizlere sunmayı amaçlıyorum.
Başlarken, basit bir test yaparak hangi ukulele boyunun sana daha uygun olacağını öğrenelim.
Testi tamamladıysanız, şimdi konuyu biraz daha ayrıntılı bir şekilde ele alabiliriz. İlk ukulelenizi satın alırken değerlendirmeniz gereken iki temel başlık vardır. Bunlar; ukulele boyutları ve ukulele markalarıdır.
Ukulele Boyutları
Ukulele, temelde 3 ana boyutta satışa sunulmaktadır. Bunlar, küçükten büyüğe soprano, concert ve tenor boylarıdır.
Soprano Ukulele
Ukulele camiasının en küçük üyesidir. Küçük olması nedeniyle, diğer boylara göre hem sapı daha kısadır hem de perde aralıkları daha dardır. Bununla birlikte, soprano boyu, ukulelenin standart boyudur. Yani, ukulelenin klasik boyu soprano iken diğer boyutlar enstrümanın popülerleşmesiyle birlikte gelişen ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya çıkmıştır.
Kişisel Yorum: Soprano boy ukuleleler, daha küçük kasaya sahip olduklarından, daha az yankılı ses üretmektedirler. Bunun anlamı; siz tele vurduktan sonra, telden gelen ses büyük boy ukulelelere nazaran daha kısa bir sürede sonlanır. Eğer sizler, duygusal ve yavaş şarkıları daha sık çalmayı düşünüyorsanız, soprano boy ukuleleden çıkan ses size cılız bir ses gibi gelebilir.
Kimlere Uygun:
- Elleri küçük olanlar,
- Eğlenceli şarkıları daha sık çalmayı düşünenler,
Concert Ukulele
Ukulele ailesinin ortanca üyesi, concert boy ukulelelerdir. Yapı olarak soprano ya da tenor ukuleleden boyutu dışında herhangi bir farka sahip değildir. Soprano boydan daha geniş perde boşluklarına sahip olduğu için, perdelere basılması daha kolaydır.
Kişisel Yorum: Şahsen, concert boy ukuleleri tam bir güvenli liman olarak adlandırıyorum. İlk ukuleleniz concert boy olduğunda, bir sonraki ukulelenizin hangi boyda olması gerektiğine daha güvenli bir şekilde karar verebiliyorsunuz. Zira, elinizde tuttuğunuz ukulele tam ortada yer alan boyda. Eğer bu boy size büyük geldiyse, bir sonraki ukulelenizi soprano seçersiniz, ya da tersi durumda tenor boyu gözünüz kapalı satın alırsınız.
Kimlere Uygun:
- İlk ukulelesinin hangi boy olması gerektiğine bir türlü karar veremeyenler,
- Çizgilere basmadan yürümeye çalışan insanlar,
Tenor Ukulele
Gelelim, ukulele ailesinin büyük abisine. Tenor boy ukulele kasa ve sap uzunluğu bakımından 3 temel ukulele boyunun en büyük elemanıdır. Kasasının büyük olması nedeniyle, telleri çaldığınızda daha uzun bir tınlama duyarsınız. Bu nedenle, ses daha uzun bir süre yankılanır ve daha akustik bir ses elde edersiniz.
Kişisel Yorum: Bana kalırsa, en lezzetli ukulele tınıları tenor boy ukulelelerden gelmektedir. Ancak öte yandan, bu kadar yoğun bir sesi duymanın buna karar verirken, ilk satın aldığım ukulele boyu olan concert boyu çaldıktan ve dinle
[adinserter block=”5″]
Sopranino ve Baritone Ukulele
Evet, size bu yazının başında üç boy ukulele olduğunu söylemiştim. Ama bu ifadem çok da doğru değildi. Zira, Türkiye’de pek satılmayan 2 ukulele boyu daha var. Sopranino, soprano boy ukuleleden de küçük olan, adeta Speedy Gonzalez’in gitarını andıran şirin bir ukulele boyumuzdur. Öte yandan, baritone ukulele boyu da tenor ukuleleden büyük olan ve boyu neredeyse bir gitara denk olan ukulele boyutumuzdur. Bu iki elemanı da işin içine kattığımızda ukuleleler küçükten büyüğe: Sopranino, Soprano, Concert, Tenor, Baritone olarak listelenmektedir.
Kişisel Yorum: Eğer ukulele dünyasına ilk kez adım atıyorsanız, sopranino ya da baritone boy ukuleleleri tercih etmemenizi öneririm. Zira, sopranino boy ukuleleyi çalmak gerçekten zordur ve baritone boy ukulelenin standart tel dizilimi farklı olduğundan, internetteki pek çok kaynak, siz ukulelenizi standart akort düzenine getirmediğiniz takdirde size yardımcı olmayacaktır. Dediğim gibi, ne yaptığınız hakkında pek bir bilginiz yoksa, ilk ukulelenizi sopranino ya da baritone boy olarak tercih etmemenizi şahsen öneririm.
İlk Ukuleleniz Hangi Boy Olmalı?
Soprano, concert ya da tenor… Her boyutta ukulelenin eğlenceli bir sesi vardır. Her birinin avantajı ve dezavantajı bulunur.
- Soprano boy ukulele, daha dar bir perde aralığına sahip olduğundan, tellerden temiz ses alma konusunda başlangıçta sizi biraz zorlayabilir. Öte yandan, standart boy ukulele olduğu için, pek çok videodan duyduğunuz tınıyı yakalamanızı sağlar. Küçük olduğu için taşıması ve sahil kenarında artistlik yapması daha kolaydır.
- Concert boy ukulele, başlangıçta hangi boy ukulele alacağına karar veremeyen insanların güvenli limanıdır. Perde aralıkları daha geniş olduğu için, ilk akorları öğrenirken daha az zorlanmanızı sağlar. Ukulelenin temelini concert boyda öğrendikten sonra, ikinci ukulelenizin hangi boy olması gerektiğine daha kolay karar verebilirsiniz.
- Tenor boy ukulele, daha geniş bir hacme sahip olduğu için, çalarken size en yoğun sesi sağlayacak güzide ukulele boyumuzdur. Öte yandan, el ölçüleri Kobra Murat’la (ki kendi neden aklıma geldi, hiçbir fikrim yok.) kıyaslanabilecek derecede büyük olanlar veya ukulelesinden gür bir ses almak isteyenler, tenor boy ukuleleleri tercih edebilir. Diğer iki boydan daha geniş bir. klavyeye sahip olduğu için, başlangıçta öğreneceğiniz nispeten zor akorları basmakta zorluk yaşayabileceğinizi de yeri gelmişken eklemekte fayda var.
İlk Ukulelem Hangi Boydu?
Hani olur da benim hangi ukulele boyutuyla bu dünyaya adım attığımı merak edenleriniz olursa diye söylemek isterim. Ben de, tıpkı sizin gibi ukulele boyutları arasında kararsız kalmış ve hangi boy ukuleleyi alacağıma karar verememiştim. Neticesinde, “orta boy olanı alayım, büyük gelirse seneye de giyerim.” diyerek concert boyu tercih ettim. Devamında soprano ve tenor boy ukuleleleri denemiş olsam da, hâlâ benim gönlüm concert boy ukuleleden yanadır.
[adinserter block=”5″]
Hangi Marka Ukuleleyi Satın Almalıyım?
Rehberin bu bölümünü, sizlerden en sık gelen soruya, hangi marka ukuleleyi almanız gerektiğiyle ilgili soruya ayırdım. Ancak sizi baştan uyarmam gerekir; bu bölümde birkaç ukulele markasının adından söz edeceğim ancak size doğrudan şu marka ya da şu model ukulele alın demeyeceğim. Bunun yerine ukulele markalarını değerlendirirken nelere dikkat etmeniz gerektiğinden bahsedeceğim.
Böyle davranmamın ilk nedeni, yazıyı okuyan herkesin ukulele gibi bir zevke ayıracağı para miktarının farklı olması. Eğer ilk ukulelenizi alırken kendinize çok güvenmiyorsanız ve fazla para harcamak istemiyorsanız, bu satırları okumaya devam edin. Aksi durumda, şu an gaza gelmiş ve ilk ukulelenize 1.500₺’den fazla para ayıracak durumdaysanız, şu an bu yazıyı terkederek, bir e-ticaret sitesinin filtre bölümünde oynamaya başlamanız gerekir. Biz burada ayağını yorganına göre uzatanlarla ukulele markaları konularını konuşacağız.
Ukulele Markalarını Değerlendirme – 1: Üretim Yeri
Ukuleleler, üretildiği yere göre ikiye ayrılır. 1. Hawaii, 2. Çin. Ve açık konuşmak gerekirse, ukulele üretiminin %99,95’inin Çin’de gerçekleştiğini söylemek yalan olmaz. Yılların gitar ve ukulele üreticileri bile, sırf daha ucuza mal ettikleri için üretim bantlarını Çin’e taşımış durumdadırlar.
Hawaii’de üretilen ukulelelerin dünyanın en iyi ukuleleleri olduğu söylenir. Ancak, Hawaii’den ukulele getirtmek gibi ekstrem bir olaya girmeyecekseniz, satın alacağınız ukulele büyük bir ihtimalle Çin’de aynı fabrikada ya da birbirine komşu olan fabrikada üretilmektedir. Bu nedenle, kararsız kaldığınız iki ukulele markası/modeli, muhtemelen rengi ve deseni dışında teknik olarak herhangi bir farklılığa sahip olmayacaktır.
Kısacası, eğer Hawaii’den özel üretim bir ukulele getirmiyorsanız ve ortalama fiyatlarda bir ukulele alıyorsanız çok da ayrıntıya takılmadan hoşunuza giden marka, modeli alabilirsiniz.
Ukulele Markalarını Değerlendirme – 2: Neyzen Tevfik’in Hikâyesi
Hangi marka ukulele satın almanız gerektiğiyle ilgili konuya cuk oturan bir hikâyeyi sizinle paylaşmak isterim.
Günlerden bir gün, büyük ney üstadı Neyzen Teyfik, fazla sulandırılmış ayran içmek ve yanı sıra badem yemek için, her zaman gittiği mekâna gider. Her zaman oturduğu ve onun için özel olarak ayrılmış olan masada, genç birinin oturduğunu görür ve sıcak bir gülümsemeyle boş olan farklı bir masaya geçerek oturur. Aradan birkaç saat geçer ve mekândaki herkes, fazla sulandırılmış ayranın etkisiyle, çakırkeyf olmuş durumdadır. Bu esnada, büyük üstadın yerine oturmuş olan genç, şık bir çanta içinde muhafaza ettiği son model neyini çıkararak çalmaya başlar. Başlarda güzel nağmeler çalan genç, çaldığı şarkının en can alıcı bölümünde yeterince tiz bir sese ulaşamaz ve canlı yayında detone olan abi (video) gibi aniden tıkanır. Mekânda yaşanan bir anlık sessizliğin ardından, üstadın oturduğu masadan ince bir nağme yükselir. Üstad Neyzen Teyfik, şarkıyı kaldığı yerden devam ettirmektedir. Bu durumu ilginç kılansa, gencin son model neyi ile çıkamadığı perdelere, üstadın dakikalar önce dibini görmüş olduğu, fazla sulandırılmış ayran şişesini kullanarak çıkmış olmasıdır.
Kıssadan Hisse: Arkadaşlar, ukulele markasının çok da bir önemi yok. Önemli olan, onu kimin çalacağı ve ne kadar emek göstereceği.
Ukulele Markalarına Yakından Göz Atalım.
Her ne kadar, ukulele markalarının adlarını anmayı çok doğru bulmasam da, sizden gelen yoğun talepler nedeniyle, ukulele markalarını bildiğim kadarıyla sizlere aktaracağım. Ukulele markalarını senin için 3 ana sınıfa ayırdım.
Not: Bu yazıda ismi geçen herhangi bir ukulele markasıyla herhangi bir iş ortaklığım ya da sponsorluk anlaşmam bulunmamaktadır. O nedenle, bir kullanıcı gözüyle kendi fikirlerimi sizinle paylaşacağım. Yine bu nedenle bu markalarla ilgili herhangi bir sorumluluğumun olmadığını buradan açık açık belirtmiş olayım.
1. Sınıf Ukuleleler
Bu sınıfta listelediğim ukulele markalarını, Türkiye’de satılan en iyi ukuleleler olarak değerlendirebilirsiniz. Bu markaların bazı modelleri pahalı olsa da ortalama fiyata sahip modelleri de bulunmaktadır. Listede yer alan Kala markası, yalnızca ukulele üreten ve dünyaca ünlü bir ukulele markasıdır. Kala haricindeki diğer tüm markalar, gitar üretimiyle sektörde yer edinmiş ve ukulelenin popülerleşmesiyle birlikte bu sektöre de adım atmış firmalardır. Gitardan edindikleri deneyimle son derece güzel ukuleleler yaptıklarını söyleyebiliriz:
Hak geçmesin niyetiyle alfabetik sıralama:
- Carlos
- Fender
- Gretsch
- Havana
- Ibanez
- Kala
- Mahalo
- Moon (boyasız&desensiz modelleri)
- Ortega
- Takamine
2. Sınıf Ukuleleler
Hayatımızın her anında sınıf ayrımıyla mücadele etmeliyiz. Bunu bir kenara bırakacak olursak, bazı ukulele üreticileri, sırf ukulele pazarını domine edebilmek için daha ucuza ukuleleler üretmekte ve sizlerin karşısına daha uygun fiyatlarla çıkmaktadır. 1. Sınıf’ta yer vermediğim ancak güvenilir internet sitelerinde karşınıza çıkan tüm ukulele markalarını bu sınıfın elemanıymış gibi düşünebilirsiniz. Bu ukuleleler de çok kötü ukuleleler değildir. Hatta birçoğu başlangıç için idealdir. Ancak, sizlerden gelen sonsuz sorulara tek bir yerden yanıt verebilmek adına, elime alıp bizzat deneğim ve “bu iş görür” dediğim ukulelelerin markalarını aşağıya listeliyorum.
- Aria
- Ashton
- Cremonia
- Jimi
- Kozmos
- Makala (Kala Markasının kardeş kuruluşu)
- Puka
3. Sınıf Ukuleleler (Boyalı ve Desenliler)
Umarım, geldiğimiz bu noktaya kadar, ukulele markalarının çok da önemli olmadığı hususunu sizlere işleyebildim. Ancak, şimdi dürüst olmak ve hangi ukuleleleri satın almamanız gerektiğini söylemek gerek. Bu bölümde sizlere herhangi bir ukulele markası adından bahsetmeyeceğim. Zira, başıma ticari bir dert almak istemem. Bir de, sicilime bir ukulele markasının aleyhimde açtığı davaya ilişkin saçma bir kaydı eklemeye hiç gerek yok. Zira bu çok komik bir durum olurdu.
Bu sınırlandırmalar ışığında, size hangi ukuleleleri almamanız gerektiğini söyleyeyim.
- Boyalı ukuleleler
- Desenli ukuleleler
Evet, ukulele çalacak kadar gevşek olan sizin gibi insanlar için renkli objelerin ne derece önemli olduğunu biliyorum. Bunu bilen yalnızca ben değilim, ukulele üreticileri de sizleri etkilemek ve özellikle küçük yaştaki arkadaşların ilgilerini çekmek için kalitesi tartışılacak ukulelelerin üzerine olur olmadık desenler ve boyama çalışmaları yapıyor ve bu ukuleleri çok ucuz fiyatlarla sizlere sunuyor. Kişisel önerim, ilk ukulelenizi böylesi modeller arasından seçmemeniz yönündedir.
Neden Boyalı Ukulele Almamalısınız?
Hemen şimdi size, neden boyalı ukuleleleri önermediğimi kısaca anlatayım ve bir test yardımıyla bu konuyu pekiştirmenizi sağlayayım.
Değerli okuyucu. Bildiğin üzere ukulele, ahşaptan yapılan bir enstrümandır. Ahşabın üzerindeki doğal geçirgen yapı sayesinde ukuleleden temiz ve etkileyici ses almanız mümkün olur. eğer siz bu güzel ahşabın üzerine boya ya da desen işleyecek olursanız, bu sesi belirli bir ölçüde kapatmış/susturmuş olursunuz. Hemen şimdi bunu test etmek için, bir ahşap yüzey bulup, belirli bir kuvvetle ahşaba vurabilirsiniz. Ardından, vurduğunuz yüzeyin hemen yanına diğer elinizi yerleştirip aynı kuvvetle ahşaba yeniden vurun. Yerleştirmiş olduğunuz ikinci elin, ahşaptaki yankıyı nasıl azalttığına dikkat edin. İşte, ukulele üzerine sürülen boya ya da desen de tam olarak sizin ahşaba yerleştirdiğiniz ikinci elinizin görevini görür. Bir ukulelenin boyalı olması, o ukuleleden alacağınız yüksek titreşimli ve de temiz olan sesin biraz daha kısılması ve biraz daha matlaşmasına neden olur.
Önemli Not: Burada belirtmem gerekir ki, 1. ve 2. sınıfta yer verdiğim Kala ve Moon gibi bazı ukulele markalarının da boyalı/desenli modelleri bulunmaktadır. Ancak bu markaların ürettiği boyalı ukuleleler diğer boyalı ukulelelere kıyasla oldukça kaliteli ürünler olabilmektedir. Benim 3. sınıf ukulele olarak gördüğüm ve ukuleleyi gerçekten çalmak istiyorsanız satın almamanızı önerdiğim ukuleleler; üzerinden kalın mat bir boyayla boyanmış ya da Türk Bayrağı, kavun, İbrahim Tatlıses posteri gibi desenlere sahip, şehrinizdeki o yerel müzik mağazasının camekan bölümüne astığı ukulelelerdir. Bu tür ukuleleleri yakın arkadaşınıza şirin bir hediye arıyorsanız tercih edebilirsiniz, ancak ciddi bir şekilde ukulele öğrenmek istiyorsanız bu ukuleleleri tercih etmemelisiniz.